Quizvraag Wetenschap

Een Big Mac bevat er 257, een flesje Jupiler 108 en een appel gemiddeld 52. Calorieën. Heel veel mensen tellen ze tegenwoordig en het is ook verplicht voor voedingsproducenten om ze op het etiket van hun producten te vermelden. Toch is de calorie een verouderde eenheid voor energie. Want energie wordt tegenwoordig in het SI-stelsel in iets anders uitgedrukt, dat óók terug te vinden is op de etiket van etenswaren. Maar wat?

Opnieuw eens polsen naar wat jullie nog onthouden hebben van de middelbare school. Wiskunde ditmaal! Kunnen jullie ons nog vertellen wat wordt berekend aan de hand van de wiskundige formule die je op het scherm ziet?

Het is bijna onzichtbaar, ook op de originele foto, maar wat is er nu juist te zien op deze foto uit 1990? De foto werd gemaakt op vraag van de astrofysicus Carl Sagan. Volgend jaar verschijnt de film Pale Blue Dot, vernoemd naar deze foto. De hoofdrol in deze film is weggelegd voor Natalie Portman. Een tip, zoek het niet te ver.

Hier zie je een voorstelling van de lichaamsverhoudingen van de mens. Deze afbeelding staat op de Italiaanse €1-munten en werd getekend door de al eerder vermelde Leonardo da Vinci. Maar Leonardo haalde de mosterd uit de geschriften van een Romeinse architect. Die legde uit dat het lichaam precies in een cirkel of vierkant past, met de navel als middelpunt. Zo zou de lengte van iemands uitgestrekte armen ook gelijk zijn aan zijn totale lichaamslengte. De benaming van deze afbeelding is ook afgeleid van de naam van de Romeinse architect waar Da Vinci zijn inspiratie haalde. Graag de naam van dit soort klassieke afbeeldingen die de lichaamsverhoudingen van de mens in kaart brachten.

Dit zenuwgas sarin was als eerste ontwikkeld door het laboratorium van IG Farben in nazi-Duitsland in 1938, met als hoofdonderzoeker Gerhard Schrader. Het is een van de gevaarlijkste zenuwgassen. Welk zenuwgas zoeken we?

We zijn op zoek naar een term uit de chemie. Namelijk een stof die de snelheid van een bepaalde chemische reactie beïnvloedt zonder zelf verbruikt te worden. De term wordt ook gebruikt om iets aan te duiden dat een bepaald proces of het verloop van gebeurtenissen bevordert of wijzigt.

In de wiskunde noemen we dit soms een postulaat of een grondstelling maar we kennen het beter onder een andere naam. Het is in de wiskunde en logica een niet bewezen, maar als grondslag aanvaarde bewering. Er zijn regels: Ze mogen bijvoorbeeld elkaar niet tegenspreken of afgeleid zijn uit een ander postulaat. Bekende voorbeelden uit de meetkunde zijn:

Elke rechte lijn kan eindeloos als rechte lijn uitgebreid worden.
Elk lijnstuk kan de straal zijn van een cirkel met een van de uiteinden van dat lijnstuk als middelpunt.

Deze ruimtesonde werd op 12 augustus 2018 in opdracht van NASA door United Launch Alliance gelanceerd, en zal in de loop van zeven jaar 24 maal langs de Zon vliegen. Wat is de naam van dit onbemand Amerikaans ruimtevaartuig van Nasa?

Vuurvliegjes, glimwormen en sommige diepzeebewoners stralen licht uit. Hoe noemen wij het uitstralen van licht door zulke organismen?

Op de foto zie je het eerste gekloonde schaap en 's werelds eerste kloon van een volwassen zoogdier. Wat is de naam van het schaap dat 6 jaar leefde?

Naast de grote wetenschappelijke takken zijn er ook de hulpwetenschappen. Zo is er bijvoorbeeld binnen de geschiedschrijving de studie en het ontcijferen van oude handschriften. Hoe heet deze hulpwetenschap?

Een weggevertje, hoe heet het toestel waarmee radioactiviteit wordt gemeten?

Soms kan wetenschap ook gekoppeld worden aan avontuur, zoals bijvoorbeeld onze twee beroemdste poolreizigers. Met z’n tweeën hebben ze meerdere expedities ondernomen om Antarctica verder te exploreren, weliswaar al zwemmend, lopend, peddelend en skiënd. Een van hen was Alain Hubert, maar hoe heette zijn kompaan?

De volgende wetenschappelijke tak bevindt zich in hogere sferen: astronomie. Een korte maar daarom niet gemakkelijkere vraag: welke planeet bevindt zich het dichtst bij de zon en is tevens de kleinste planeet van ons zonnestelsel?

Wetenschappen, een term die een brede lading dekt, waaronder ook wiskunde. Een belangrijk wiskundige vondst is die van Leonardo van Pisa. Het is weliswaar niet zeker dat hij deze heeft bedacht maar hij bracht dit binnen in de westerse wiskunde. Het betreft een reeks getallen waarbij elk volgend element de som is van de twee voorgaande elementen. Zo komen we op 0, 1, 1, 2, 3, enzo verder. Hoe noemen we deze reeks getallen?