Natuurkunde

We zoeken een chemisch element. Het is een corrosiebestendig overgangsmetaal dat gebruikt kan worden in leidingen voor chemicaliën, kernreactoren en soms ook in vuurwerk en brandbommen. Het dioxide van het element wordt gebruikt als namaakdiamant in sieraden. Welk chemisch element met atoomgetal 40 zoeken we?

Welke radioactieve element, ontdekt door Marie en Pierre Curie in 1898, werd vernoemd naar Marie's geboorteland?

Welk beroemd gedachte-experiment uit de natuurkunde wordt vaak gebruikt om een paradox in de kwantummechanica duidelijk te maken, waarbij een doos en een mogelijke superpositie van levend en niet-levend centraal staan?

Welk natuurfenomeen, dat ongeveer elke 2-7 jaar voorkomt in de tropische Stille Oceaan, heeft wereldwijde invloed op het klimaat en wordt geassocieerd met extreme weersomstandigheden?

Welke chemische verbinding heeft de formule C₂H₅OH en wordt meestal geproduceerd door fermentatie uit suikers?

Welke veelzijdige stof helpt de zuurgraad van het bloed reguleren, maar heeft ook toepassingen in de keuken, voor reiniging en persoonlijke verzorging? Andere namen zijn dan ook zuiveringszout of baksoda. De stof werkt als rijsmiddel in gebak, maar is ook een mild schoonmaak- en schuurmiddel in huis.

Welke andere naam voor de Plejaden, een sterrenhoop in het sterrenbeeld Stier, verwijst naar het feit dat, hoewel de hoop uit honderden sterren bestaat, er met het blote oog doorgaans maar een bepaald aantal te zien zijn? Tip: Lucinda Riley baseerde een ultrapopulaire boekenserie op deze Plejaden.

Als je de lengte van alle kinderen in een klas bepaalt, dan meet je enkele hele lange, enkele hele korte, maar vooral veel kinderen daartussenin. Ditzelfde patroon zie je bij de tijd die Vlamingen onder de douche doorbrengen, het aantal dagen dat het regent per jaar of het aantal haren per vierkante centimeter huid op je hoofd. Al deze dingen zijn 'normaal' verdeeld, wat een klokcurve met een piek in het midden oplevert. Naar welke Duitse wis- en natuurkundige wordt deze curve of verdeling dikwijls vernoemd? Hij introduceerde ze niet als eerste, maar populariseerde ze wel.

In november 2025 publiceerde de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie unieke close-upbeelden van een interstellaire komeet die slechts één keer door ons zonnestelsel trekt. Het object passeerde kort daarvoor Mars op tientallen miljoenen kilometers afstand en werd vastgelegd door meerdere sondes van zowel NASA als ESA. Astronomen wereldwijd volgen het nauwlettend, omdat het mogelijk afkomstig is uit een sterrenstelsel dat ouder is dan ons eigen. Hoe heet deze zeldzame interstellaire bezoeker?

Hoe heet de eerste, geelachtige en dikkere melk die een zoogdier produceert direct na de geboorte, en die rijk is aan afweerstoffen die het pasgeboren dier beschermen tot het zelf een immuunsysteem heeft?

Welk fundamenteel principe, geformuleerd door Werner Heisenberg in 1927, stelt dat het onmogelijk is om tegelijkertijd zowel de positie als de impuls van een deeltje met absolute precisie te kennen?

We zijn op zoek naar de naam van de natuurkundige die het verband legde tussen de traagheid van een voorwerp en zijn energie-inhoud volgens een wel zeer bekende formule. Hij was ook hoogleraar aan de universiteit van Zürich en aan de Universiteit van Praag, zelfs ook nog in Leiden.

Hoe noem je het metaal dat bestaat uit ijzererts met een toevoeging van 0,1 tot 1,7 procent koolstof?

Deze edelsteen is een amorfe variant van kwarts en komt in allerlei kleuren voor, zoals kleurloos, wit, melkachtig blauw, grijs, rood, geel, groen, bruin en zwart. Voor wie wel eens naar Cap Gris-Nez of Cap Blanc-Nez is geweest, kan de naam van deze kuststreek een hint geven. Weet jij de naam van deze edelsteen?

Diamond, de hond van een beroemde natuurkundige, zorgde onbedoeld voor een ramp toen hij een olielamp omstootte. Hierdoor brak er brand uit, waarbij belangrijke documenten van maar liefst twintig jaar intensief onderzoek verloren gingen. Weet jij wie deze natuurkundige was?

In de natuur bestaat er een essentieel proces waarbij planten koolstofdioxide en water omzetten in zuurstof en glucose (een onderdeel van koolhydraten) met behulp van lichtenergie. Dit proces speelt een cruciale rol in het leven op aarde, aangezien het zorgt voor zuurstofproductie en energieopslag. Weet jij de naam van dit proces?

We zoeken de naam van een kruid afkomstig uit Centraal-Azië, dat behoort tot de composietenfamilie (Asteraceae) en bekendstaat als een vaste plant met eetbare blaadjes en bloemen. Dit kruid is een essentieel ingrediënt in het kruidenmengsel fines herbes en geeft smaak aan gerechten zoals soepen, eiergerechten en boter. Het wordt vooral gebruikt in klassieke sauzen, zoals bearnaise en bechamel, en komt vaak voor in vinaigrettes en dijonmosterd. In het Nabije Oosten worden de jonge uitlopers van deze plant geserveerd als aperitiefhapje. Weet jij de naam van dit kruid?

We zoeken de Nederlandstalige naam van een buigzaam en kneedbaar zilverachtig-wit metaal dat al sinds 3000 v.Chr. bekend is. Dit metaal heeft een zeer kristallijne structuur en produceert bij buiging een karakteristiek geluid door brekende kristallen. Het is bestand tegen zee- en kraanwater, maar reageert met de meeste zuren. Het wordt vaak gebruikt in legeringen met lood en ijzer. Weet jij de naam van dit metaal?

We zoeken een zogenaamd sporenelement. Dit wil zeggen dat we er dagelijks een minimale hoeveelheid van nodig hebben, maar dat grote hoeveelheden erg nadelige gevolgen kunnen hebben. Het element heeft de bijzondere eigenschap dat het licht kan omzetten in elektriciteit. Hoe meer licht er is, hoe beter het de elektriciteit geleidt. Het element staat in de tabel van Mendelejev net onder zwavel, waardoor het zeer gelijkaardige kenmerken heeft. Wat is de naam van dit element, waarvan het symbool ook met een S begint?

In februari 2022 trok er een intense extratropische cycloon over Nederland. In Nederland heeft de storm vijf mensen het leven gekost. Welke naam kreeg deze storm?

Tijd voor een stukje poëzie. Jij begrijpt wie ik ben, wat ik voel en wat ik wil bereiken. Enkel jij bent mijn doel en al de rest zal wijken. Laat ze maar kijken naar ons raar gedoe. Iedereen weet natuurlijk dat ik net de tekst van ‘Nobelprijs’ van Clouseau ten berde bracht, maar voor de ontdekking van welk subatomair deeltje won François Englert in 2013 de Nobelprijs voor Natuurkunde?

Voor de eerste vraag zoeken we de naam van de Mediterraanse wind die hete en droge lucht uit de Sahara naar het Noorden voert. Er is tevens een volkswagen en een attractie in de Efteling naar genoemd. De naam is van oorsprong Arabisch. Hoe heet deze wind?

Welke vrouw mocht als eerste een Nobelprijs in ontvangst nemen en is een van de vier personen die ooit twee prijzen heeft ontvangen?

De organisch chemische verbinding met formule C6H6 werd vroeger gebruikt als aftershave en ook om cafeïne uit koffie te extraheren. Wegens de eigenschap bijzonder kankerverwekkende te zijn, wordt dit product daarvoor niet meer gebruikt. Geef de naam van deze verbinding die tegenwoordig nog gebruikt wordt voor de productie van plastiek en rubber.

Deze Engelse natuurkundige, geboren in 1643, is de uitvinder van de differentiaal- en integraalrekening en grondlegger van de klassieke mechanica. Geef de naam en voornaam van deze natuurkundige die ook de spiegeltelescoop uitvond.