Dit fabeldier met enorme afmetingen leeft in de zee. Soms meenden zeelieden een groep eilanden te zien. Als zij dichterbij voeren bleken de eilanden te bestaan uit een massa hoofden, horens en zwaaiende tentakels, die zelfs de grootste schepen konden vastgrijpen en laten zinken. Ook zegt men dat als het dier duikt, hij een schip kon meetrekken in de enorme draaikolk die daarbij ontstond. Hoe heet dit fabeldier?
Voor deze vraag zoeken we een dier dat in de Griekse mythologie op Kreta leefde. Volgens sommigen gaat het om een dier dat Europa had geroofd, maar volgens anderen gaat het om een dier dat Poseidon vanuit zee aan koning Minos had gegeven. Minos had beloofd deze aan Poseidon te offeren, maar dit had hij geweigerd toen hij zag hoe mooi het dier was. Daarom had Poseidon het dier krankzinnig gemaakt. Welk dier uit de Griekse mythologie zoeken we?
Volgens de Griekse mythologie maakte de god van het vuur, Hephaistos, in zijn werkplaats de eerste vrouw. Aanvankelijk was het een metalen beeld, maar het was zo mooi dat Zeus besloot het leven te schenken. Toen gaven alle goden haar op hun beurt een geschenk: schoonheid, kracht, slimheid, handigheid, overredingskracht. Hera gaf haar de nieuwsgierigheid die haar geen moment met rust zou laten. Wie was in de Griekse mythologie de evenknie van de Bijbelse Eva?
Nu we ’t toch over beestjes hebben, ook deze zijn rood-zwart. En uiteraard kent u hun naam. Dus die vragen we niet. Maar die naam stamt nog uit de tijd dat de Germanen in Europa gekerstend werden. De bestaande Germaanse naam werd dan ook verchristelijkt: tot lieveheersbeestje in het Nederlands en Frans, en tot het vrouwelijke equivalent in het Duits en in het Engels (ladybug of ladybird). Die laatste naam, “ladybird”, mag dan misschien wel wat vreemd overkomen – het beest is namelijk geen vogel - maar de Germaanse herkomst verwees daar wél naar: een ‘fugle’ van de Noorse godin van de vruchtbaarheid en liefde. Haar strijdwagen werd dan wel voortgetrokken door boskatten, maar bij welke godin ligt de herkomst van wat West-Vlamingen dan weer als een pim-pam-poentje kennen?
Dat de Griekse oppergod Zeus veel toegang had tot de vrouwtjes, is een understatement. Gelukkig was er in die tijd nog geen Twitter, of de hashtag #metoo had de god van zijn Olympos doen vallen. Nu, hij had ook wel zijn trucjes om de vrouwtjes het zwijgen op te leggen, lang voor er advocaten konden ingeschakeld worden om zwijggeld te betalen. Zo ook met deze dochter van de riviergod Inachus. Zeus bedekte de wereld met een dikke laag wolken om te beletten dat zijn gemalin Hera zou merken dat hij deze schoonheid aan het verleiden was. Toen ze de wolken uit mekaar begon te drijven, veranderde hij haar in een zilverkleurige koe. “I did not have sex with this cow!”, zou hij geroepen hebben. Maar dan in het oud-Grieks. Hera was ook niet van gisteren en vroeg de koe als geschenk. Vervolgens gaf ze deze in bewaring aan de honderdogige Argus, die haar met argusogen in de gaten hield. Zeus zond Hermes, die Argus doodde en de koe bevrijdde, Hera plaatste de ogen van de dode Argus in een pauwenstaart en stuurde horzels af op ons koetje. Die bleef, zwiepend met haar staart, de wereld rondzwerven, werd terug mens gemaakt door Zeus en uit haar nageslacht kwam uiteindelijk wel Heracles voort. Enfin, daarmee snapt u meteen al de helft beter hoe de wereld in mekaar steekt. En dan hebben we het nog niet gehad over de zee die naar haar genoemd is. Wie was zij?
Vader en moeder zult gij eren.
In de Griekse mythologie was er een figuur die het eren van zijn moeder wel erg serieus opnam. In een tragedie van Sophocles trouwde hij immers met zijn moeder Jocaste. In het eren van zijn vader was hij iets minder ijverig: hij vermoordde zijn vader koning Laios. U had al door dat het om Oedipus ging. De naam van Oedipus leeft onder meer voort in het oedipuscomplex, een centraal begrip uit de psychoanalyse: de onbewuste seksuele drift die een jongen – volgens Sigmund Freud - heeft jegens zijn moeder en het daarbij behorend verlangen zijn vader uit jaloezie te vermoorden. Dit complex heeft ook een vrouwelijke tegenhanger: volgens Freud is een meisje oorspronkelijk ook aan haar moeder gebonden. Als ze echter ontdekt dat ze geen penis heeft, wordt ze boos op haar moeder en houdt haar daarvoor verantwoordelijk. Ze richt dan haar aanhankelijkheid op haar vader en fantaseert erover zwanger van hem te worden. Deze controversiële theorie werd door Jung genoemd naar een andere figuur uit de Griekse mythologie. Hoe heet deze figuur met dezelfde naam als een personage uit de Marvel Comics reeks?
Ik ben op zoek naar een figuur uit de Griekse mythologie die door Zeus veroordeeld werd tot een eeuwigdurende marteling: hij moest tot zijn kin in een poel water staan, maar telkens als hij dorst had en zijn lippen naar het water bewoog, zonk het water weg in de aarde. Hongerig probeerde hij ook van de fruitbomen te plukken die juist boven hem hingen, maar tevergeefs: als hij bijna een stuk fruit had, stak er juist een harde wind op die de takken buiten zijn bereik blies. Wat was zijn naam?
Bij mythologie denken we misschien spontaan aan de Griekse en Romeinse goden maar ook bij onze noorderburen in Scandinavië is er een rijke mythologische erfenis terug te vinden. Weten jullie de naam van de Noorse godin van de vruchtbaarheid, liefde en wellust?
